ผักกาดหอม
ผักกาดหอม การเตรียมดิน การปลูกผักกาดหอมหรือผักสลัด สามารถปลูกได้หลายแบบ นิยมปลูกในถุงดินก็ได้ หรือ ปลูกในถาดหลุมก็ได้แล้วแต่จะสะดวก จากนั้นนำดิน ปุ๋ยคอกและขุยมะพร้าว ผสมกันสมุนไพรผักกาดหอม มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า ผักกาดยี (ภาคเหนือ), สลัด สลัดผัก ผักสลัด (ภาคกลาง), ผักกาดปี, พังฉาย พังฉ่าย พังฉ้าย (จีน) เป็นต้น การปลูกผักกาดหอมหรือผักสลัด เป็นผักที่ปลูกค่อนข้างยากเนื่องจากเป็นพืชที่จำเป็นต้องการสารเคมีเป็นจำนวนมาก ต้องดูแลเอาใจใส่ผักกาดหอม (ชื่อวิทยาศาสตร์: Lactuca sativa) เป็นพืชในวงศ์ Asteraceae ลำต้นเตี้ย แต่ส่วนที่เจริญมากที่สุดคือใบ แต่ละสายพันธุ์ก็มีช่วงฤดูกาลที่เหมาะสมไม่เหมือนกัน
ผักกาดหอมจะเก็บเกี่ยวได้หลังจากปลูกได้ประมาณ 40-45วัน ควรตัดทันทีเพราะถ้าผักกาดหอมแก่จะทำให้มีความเหนียวกระด้าง และมีรสชาติขม ไม่น่ารับประทาน และราคายังตกอีกด้วย วิธีตัดผักกาดหอมก็ง่ายๆ โดยใช้มีดตัดตรงโคน แล้วนำไปชุบน้ำเพื่อล้างน้ำยางออก มัดรวมเป็นมัดๆและจัดจำน่ายต่อไป
ผักกาดหอมที่คนไทยกินกันมากที่สุดก็คือ ผักกาดหอมใบ ที่มีใบสีเขียว โดยใบข้างนอกมีสีเขียวเข้มกว่าใบอ่อนด้านใน ขอบใบหยิกสวย ลำต้นลักษณะเป็นข้อสั้น เนื้อใบกรอบ รสหวานปนฝาดเล็กน้อย กินได้ทั้งแบบสด เช่น ใส่ในสลัด ยำ เมี่ยง แซนด์วิช ก๋วยเตี๋ยวลุยสวน
ผักกาดหอมหรือผักสลัด เป็นผักที่คนไทยนิยมรับประทานกันเป็นจำนวนมาก
เนื่องจากผักกาดหอมเป็นผักที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นช่วยการขับถ่าย ล้างพิษ หรือช่วยทำให้นอนกลับง่ายขึ้น และยังนิยมมาตกแต่งบนจานอาหารเพื่อความสวยงาม และยังนิยมนำมารับประมาณเป็นสลัดเนื่องจากมีคุณค่าโภชนาการสูง ประกอบด้วย วิตามินบี วิตามินซี ลูเทียน และเบต้าแคโรทีน สรรพคุณช่วยต้านมะเร็งและสารต้านอนุมูลอิสระ
ผักกาดหอมเป็นผักที่นิยมบริโภคใบ เพราะมีคุณค่าทางอาหารสูง เป็นผักที่นิยมบริโภคมากที่สุดในบรรดาผักสลัด และยังนิยมนำมารับประทานสด ๆ หรือนำมาประกอบอาหารได้อย่างหลากหลาย สำหรับคนไทยแล้วจะนิยมใช้รับประทานกับอาหารจำพวกยำต่าง ๆ เช่น ข้าวเกรียบปากหม้อ สาคูไส้หมู เป็นต้น
การดูแลรักษาผักกาดหอม ผักกาดหอม เป็นผักรากตื้น ดังนั้นการให้น้ำจึงควรให้อย่างสม่ำเสมอและเพียงพอ โดยระยะเวลา 2สัปดาห์แรกควรรดน้ำทุกวันเช้า-เย็น โดยพ่นน้ำเป็นละอองเล็กๆเพื่อไม่ให้น้ำชุ่มแฉะมากเกินไป ข้อควรระวังคือไม่ควรรดน้ำไปถูกหัวผักกาดหอมเพราะอาจจะทำให้เน่าได้ ส่วนการใส่ปุ๋ยผักกาดหอม ผักกาดหอมจะใส่ปุ๋ยครั้งเดียวตอนเตรียมดินเท่านั้น
ผักกาดหอมเป็นพืชที่ใช้สารเคมีในการปลูกค่อนข้างมาก เพราะมีแมลงศัตรูพืชและโรคเยอะ อีกทั้งต้นยังเจริญเติบโตใกล้ผิวดิน ก่อนจะกินหรือนำมาปรุงอาหาร จึงควรฉักแยกแต่ละใบออกจากลำต้น แล้วล้างให้สะอาด อีกปัญหาที่พบบ่อยของผักกาดหอมก็คือ มีรสขมจนต้องทิ้ง ซึ่งความขมก็ขึ้นอยู่กับระยะการเก็บผลผลิตและสภาพอากาศตอนปลูก โดยความขมของผักกาดหอม เกิดจากสารแลคทูคาเรียม (Lactucarium) ที่อยู่ในยางสีขาว ซึ่งมีประโยชน์ตรงที่มีฤทธิ์ช่วยให้ผ่อนคลาย แก้ไอ และแก้ปวด มะเขือเทศ
ผักกาดหอม หรือ ผักสลัด เป็นพืชที่นิยมบริโภคสด
โดยเฉพาะในสลัด หรือกินกับยำ นำมาตกแต่งในจานอาหาร แต่สามารถประกอบอาหารได้บางชนิด ผักสลัด หรือผักกาดหอมมีน้ำเป็นองค์ประกอบหลัก และมีวิตามินซีสูง โดยเฉพาะผักกาดหอมที่มีใบสีแดง นอกจากนี้ยังให้ฮีโมโกลบิน(hemoglobin) ช่วยป้องกันโรคโลหิตจาง บรรเทาอาการท้องผูก เหมาะสำหรับผู้ป่วยเป็นโรคเบาหวาน
การปลูกผักกาดหอมหรือผักสลัด เป็นผักที่ปลูกค่อนข้างยากเนื่องจากเป็นพืชที่จำเป็นต้องการสารเคมีเป็นจำนวนมาก ต้องดูแลเอาใจใส่ และเนื่องจากผักกาดหอมเป็นผักประเภทลำต้นเตี้ย ทำใบยอดของผักกาดหอมติดกับพื้นดิน จึงง่ายต่อแมลงศัตรูและโรค การปลูกผักกาดหอมหรือผักสลัด เป็นผักที่สามารถปลูกได้ทุกพื้นที่ แต่จะปลูกได้ดีในดินร่วน และเป็นพืชที่ชอบแดดจัด
สมุนไพรผักกาดหอม มีชื่อท้องถิ่นอื่นๆ ว่า ผักกาดยี (ภาคเหนือ), สลัด สลัดผัก ผักสลัด (ภาคกลาง), ผักกาดปี, พังฉาย พังฉ่าย พังฉ้าย (จีน) เป็นต้น โดยเป็นพืชที่มีถิ่น
ผักกาดหอม (Lettuce) เป็นพืชในวงศ์ทานตะวัน มีถิ่นกำเนิดอยู่ในแถบทวีปยุโรปและเอเชีย ลักษณะของต้นจะอวบและตั้งตรงสูง ภายในมีใบอัดกันคล้ายกะหล่ำปลี ใบมีทั้งสีเขียวอ่อนเกือบการใช้ประโยชน์และคุณค่าทางอาหาร ผักกาดหอมห่อเหมาะสำหรับรับประทานสดในสลัด สเต็ก หรือหากจะนำมาผัด หรือต้ม ลวกเป็นเครื่องเคียงก็ดี เนื่องจากใบจะนิ่ม
ลักษณะทั่วไป ผักกาดหอมใบแดงเป็นพืชล้มลุก ลำต้นเป็นกอ จัดเป็นผักกาดหอมพันธุ์ใบไม่ห่อหัวชนิดหนึ่ง ใบและขอบใบหยัก มีสีเขียวปนแดง การปลูกดูแลรักษาคล้ายเป็นลักษณะพันธุ์ไม่ห่อหัว ใบหยักเป็นคลื่น ขอบใบหยัก มีสีเขียวปนแดง ผักกาดหอมมีระบบรากแก้วที่สามารถเจริญลง ไปในดิน อย่างรวดเร็ว
ช่อดอกเป็นแบบ panicle สูง 2-4 ฟุต ประกอบด้วยดอก 10-25 ดอกต่อช่อ เป็นดอกสมบูรณ์เพศ กลีบดอกสีเหลือง หรือขาวปนเหลือง ดอกจะบานช่วงเช้า และเป็นระยะสั้น โดยเฉพาะในช่วงที่มีอุณหภูมิต่ำ
ผักกาดหอมคุณภาพ งอกดี ใบหยิิกสวย กอใหญ่ ทรงต้นสวย โตเร็๋ว ใบหนา ทนต่อสภาพแวดล้อม สีเขียวสวย เก็บเกี่ยวเร็ว อายุการเก็บเกี่ยว 30-40 วัน หลังหว่านเมล็ด For more
หนึ่งในผักเครื่องเคียงที่นิยมมากที่สุดต้องยกให้ “ผักกาดหอมคริปส์เฮด หรือ ไอซ์เบิรก์” หรือนิยมบ้านเราเรียกกันติดปากว่า “ผักกาดแก้ว” มีหัวคล้ายกะหล่ำปลีแต่ใบจะบางกว่า มะเขือเทศ