มะเร็งต่อมลูกหมาก
มะเร็งต่อมลูกหมาก การตรวจเพื่อวินิจฉัยโรคโรคมะเร็งต่อมลูกหมากทำโดยวิธีซักประวัติสุขภาพ, ตรวจร่างกายทั่วๆไป, การตรวจทางทวารหนักเพื่อคลำต่อมลูกหมาก, การวิเคราะห์เลือดมองระดับ Prostate-specific antigen (PSA), การตรวจอัลตราซาวนด์ทางทวารหนัก, การตรวจด้วยเครื่อง MRI แล้วก็การตัดชิ้นเนื้อผ่านทางทวารหนัก เพื่อตรวจทางพยาธิวิทยา เพื่อรับรองการวิเคราะห์โรคมะเร็งต่อมลูกหมาก เมื่อทีมการดูแลและรักษาได้รับรู้ข้อมูลทั้งสิ้นแล้วจึงจะมีการไตร่ตรองเลือกกระบวนการรักษาที่สมควรต่อไป
ต่อมลูกหมากยอดเยี่ยมในอวัยวะสืบพันธุ์ของผู้ชายโดยต่อมลูกหมากจะอยู่รอบท่อเยี่ยวส่วนต้นบริเวณปากทางออกของกระเพาะปัสสาวะ มีรูปร่างลักษณะที่คล้ายเม็ดเกาลัด คนธรรมดาทั่วไปมักมีความสับสนรวมทั้งรู้ผิดว่า ต่อมลูกหมาก คือ ลูกอัณฑะ ซึ่งไม่ใช่ความเป็นจริง โดยลูกอัณฑะจะอยู่ในถุงอัณฑะ เเละทําาหน้าที่สร้างเชื้อน้ำอสุจิ เวลาที่ต่อมลูกหมากอยู่ภายในร่างกาย เเละทําาหน้าที่ผลิตเเละเก็บสะสมน้ํา�หล่อเลี้ยงตัวน้ำเชื้อ ต่อมลูกหมากจะถูกกระตุ้นให้มีการเจริญวัยจากฮอร์โมนเพศชาย ซึ่งต่อมลูกหมากจะโตขึ้นตามอายุที่มากขึ้น เเละในผู้ชายวัยผู้ใหญ่
ต่อมลูกหมากมายสามารถเปลี่ยนฮอร์โมนเพศชาย ให้เป็นสาร dihydrotestos-terone
ขึ้นรถนี้ทําาให้ต่อมลูกหมากมีเซลล์เนื้อเยื่อที่เพิ่มขึ้น เเละมีขนาดโตขึ้นตามไปด้วย เเละหากว่าต่อมลูกหมากโตจนถึงไปกดแทรกท่อฉี่หรือกระเพาะปัสสาวะจะทําาให้มีลักษณะของต่อมลูกหมากโต สําาหรับในโรคมะเร็งต่อมลูกหมาก คนไข้จะมีอาการจากการที่เซลล์ของมะเร็งมีการแพร่ขยาย เเละไปรบกวนการทําางานของอวัยวะที่มะเร็งแพร่ไป อาทิเช่น ลักษณะของการปวด หรืออาการเยี่ยวผสมเลือดได้
โรคมะเร็งต่อมลูกหมากเกิดขึ้นจากการแบ่งตัวของเซลล์ต่อมลูกหมากที่มากขึ้นแตกต่างจากปกติ มักจะกำเนิดในผู้ชายอายุตั้งแต่ 50 ปีขึ้นไป มะเร็งต่อมลูกหมากในระยะแรกจะไม่มีการแสดงอาการอะไรก็ตามฉะนั้นการตรวจพบมักจะเป็นการพบโดยการคัดเลือกกรองโรค ซึ่งในระยะพื้นฐานสามารถรักษาให้หายได้โดยการผ่าตัด หรือการให้รังสีรักษา แม้กระนั้นเมื่อโรคมะเร็งขยายตัวเยอะขึ้นจนไปกดทับท่อฉี่ จะส่งผลให้คนไข้ปัสสาวะลําาบาก หรือปัสสาวะบ่อยครั้งขึ้น เเละอาจมีฉี่เป็นเลือดได้ โดยในระยะสุดท้ายโรคมะเร็งจะแพร่ระบาดไปยังต่อมน้ํา�เหลืองกระดูก และก็อวัยวะอื่นๆซึ่งจะไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่ว่าการดูแลและรักษาจะเน้นไปที่การหยุดยั้งการยืนขึ้นลามของมะเร็ง แล้วก็คงสภาพให้คนป่วยสามารถใช้ชีวิตปกติได้มากที่สุด โดยปกติโรคมะเร็งต่อมลูกหมากจะมีระยะเวลาการพัฒนาจากระยะพื้นฐาน ไปสู่ระยะแพร่กระจาย เเละเข้าสู่ระยะสุดท้าย ค่อนข้างนาน ดังเช่นว่า ช่วงเวลานับเป็นเวลาหลายปีซึ่งเเตกต่างกับโรคมะเร็งจำพวกอื่น ที่มีการกําาเริบโรคที่สั้น ได้แก่ มะเร็งปอดมะเร็งตับ ฯลฯ
การปฏิบัติแทนสังเกตุอาการ เลือกในผู้เจ็บป่วยที่โรคเป็นแค่ระยะพื้นฐานค่า PSA ต่างๆหรือ คนไข้ที่สูงอายุหรือสุขภาพไม่เเข็งเเรง ไม่พร้อมในการรักษา 1. การผ่าตัดต่อมลูกหมากออกทั้งผองเป็นการผ่าตัดเพื่อเอาต่อมลูกหมากที่เป็นโรคมะเร็ง และก็ต่อมน้ําเหลืองออกทั้งหมดทั้งปวง โดยวิธีการผ่าตัดมีมากมายหลายแนวทาง ได้แก่ การผ่าตัดเเบบเปิดการผ่าตัดโดยการใช้กล้องถ่ายรูป (Laparoscopic)การตัดต่อมลูกหมากมายโดยการส่องกล้องผ่านของลับTransurethral Resection of the Prostate TURP เเละการผ่าตัดโดยการควบคุมผ่านหุ่นยนต์ผ่าตัด3. การดูแลและรักษาโดยการฝังเเร่กัมมันตภาพรังสี โดยเเพทย์รังสีรักษา4. การดูแลรักษาด้วยการควบคุมฮอร์โมนเพศชายเนื่องด้วยมะเร็งต่อมลูกหมากโตด้วยการกระตุ้นจากฮอร์โมนเพศชาย
การลดจำนวนฮอร์โมนจึงมีประสิทธิภาพสำหรับการรักษากระบวนการสำหรับในการรักษาโดยวิธีทางฮอร์โมน1. การตัดอัณฑะออกจากร่างกาย โดยแพทย์อาจตรึกตรองการใส่อัณฑะเทียมให้ผู้เจ็บป่วยยังรู้สึกว่ายังมีอัณฑะอยู่ ซึ่งช่วยในด้านจิตใจของคนไข้2. การฉีดยาเพื่อระงับการผลิตฮอร์โมนเพศชายของอัณฑะ โดยยาฉีดจะไปยั้งยั้งวิธีการสร้างฮอร์โมนที่ระดับก้านสมอง ผลให้อัณฑะลดการผลิตฮอร์โมนเพศชาย3. การดูแลและรักษาโดยยารับประทานโดยยาออกฤทธิคุ้มครองป้องกันการที่ฮอร์โมนเพศชายมากระตุ้นการเติบโตของเซลล์ของโรคมะเร็ง 4. การดูแลรักษาโดยที่ยาออกฤทธิ์โดยการห้ามการผลิตฮอร์โมนเพศชายที่ต่อมหมวกไตโดยยาประเภทใหม่ๆสามารถยับยั้งการสร้างฮอร์โมนเพศชายของเซลล์ของโรคมะเร็งเองได้ด้วย5. การดูแลรักษาด้วยเคมีบําาบัด (Chemotherapy) ได้แก่การใช้ยาต้านโรคมะเร็ง ซึ่งสามารถผ่านไปถึงทุกส่วนของร่างกาย เพื่อฆ่าเซลล์มะเร็ง โดยมีแผนการกเคมีบําาบัดภายใต้การดูแลของทีมสหสาขาชีพด้านการดูแลรักษามะเร็ง
ผลกระทบของเคมีบําาบัด อาการใกล้กันที่พบได้มากหมายถึง อ้วก อาเจียน แผลร้อนใน หรือแผลในปาก อาจมีการขับถ่ายที่ไม่ปกติ โดยบางทีอาจพบได้อีกทั้งท้องเดิน หรือท้องผูก แล้วก็คนป่วยจะมีภูมิคุ้มกันต่ําา หรือจําานวนเม็ดเลือดขาวที่ต่ําาลง ทําาให้มีความเสี่ยงต่อการรับเชื้อ เเละอาการข้างเคียงอื่นที่บางทีอาจพบได้ ตัวอย่างเช่น อาการสะอึกการนอนไม่หลับ
ย่างไรก็ตามการมีสิ่งที่ก่อให้เกิดความเสี่ยงไม่ได้หมายความว่าผู้ชายคนนั้นต้องเป็นโรคมะเร็งต่อมลูกหมากเสมอ การศึกษาปัจจัยเสี่ยงจำนวนมากหมายความว่าโอกาสเป็นโรคมะเร็งต่อมลูกหมากไม่ได้มากขึ้นจากการสูบยาสูบ,ดื่มแอลกอฮอล์ คือต่อมลูกหมากโต เป็นโรคติดต่อทางเพศสมาคม ความอ้วน ขาดการออกกำลังกาย การรับประทานเนื้อสัตว์หรืออาหารที่มีไขมันสัตว์สูง นักค้นคว้ายังคงเล่าเรียนสิ่งที่ก่อให้เกิดความเสี่ยงเหล่านี้และปัจจัยเสี่ยงอื่นๆถัดไป และก็ยังศึกษาเล่าเรียนอีกว่าจะทำยังไงเพื่อคุ้มครองปกป้องการเป็นโรคมะเร็งต่อมลูกหมาก ดังเช่น คุณประโยชน์ที่อาจเป็นได้จากการใช้ยาบางอย่าง เป็นต้นว่า วิตามินอี ซีลีเนียม สารสกัดชาเขียวและก็สารอื่นๆแม้กระนั้นในตอนนี้ยังไม่ได้ข้อสรุป
อาการไม่ปกติที่เกิดขึ้นได้อาการที่เป็นไปได้ของมะเร็งต่อมลูกหมากคือ
ฉี่ไม่พุ่งหรือฉี่หลายครั้ง แต่ว่าบางคนก็อาจไม่มีการแสดงอาการใดเลยในระยะต้นเริ่มของโรค แต่ว่าโรคบางโรคหรือบางสภาพการณ์ก็อาจจะก่อให้มีอาการเช่นเดียวกันได้ แม้กระนั้นเมื่อมะเร็งไปสู่ระยะขยายจะมีลักษณะอาการได้หลายแบบ คุณควรปรึกษาหมอเมื่อมีลักษณะอาการหรือปัญหาตั้งแต่นี้ต่อไปฉี่ไม่ออก ปัสสาวะไม่พุ่งหรือฉี่หยุดเป็นระยะๆเยี่ยวบ่อยครั้ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งฉี่หลายครั้งตอน ยามค่ำคืนหลังไปนอนแล้ว เยี่ยวตรากตรำ เยี่ยวแสบหรือขัด ฉี่หรือน้ำอสุจิเป็นเลือด มีลักษณะอาการปวดหลัง หรือปวดบั้นท้ายตลอดเวลา หรือมีลักษณะปวดมากเวลาหลั่งน้ำกามอาการโดยมากพวกนี้มักไม่ได้มาจากมะเร็งต่อมลูกหมาก แล้วก็อาจมีต้นเหตุมีต้นเหตุจากต่อมลูกหมากโต การติดเชื้อ หรือปัญหาเกี่ยวกับสุขภาพอื่นๆหากคุณมีลักษณะพวกนี้ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาปัจจัยที่แท้จริงเพื่อรับการดูแลรักษาอย่างเหมาะสมทันทีทันควัน ตลอดจนเพื่อตรวจวินิจฉัยว่าเป็นโรคมะเร็งต่อมลูกหมากไหม
การตัดชิ้นเนื้อต่อมลูกหมาก เป็นการนำเอาเซลล์หรือเยื่อไปตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์โดยพยาธิหมอเพื่อดูว่ามีเซลล์มะเร็งหรือเปล่า และให้แต้มความรุนแรงของโรคมะเร็งที่เรียกว่าคะแนนของเกลียสัน (Gleason score) คะแนนของเกลียสันอยู่ระหว่างจาก 2-10 จะอธิบายจากรูปแบบของเนื้องอกที่กระจัดกระจาย ถ้าคะแนนของเกลียสันน้อย โรคมะเร็งจะมีความรุนแรงน้อย ถ้าหากมีคะแนนของเกลียสันมาก จะสมาคมกับความร้ายแรงของโรคมะเร็งมากมาย การตัดชิ้นเนื้อต่อมลูกหมากทำเป็นสองเทคนิคเป็นการตัดชิ้นเนื้อผ่านทางทวารหนักหรือผ่านทางฝีเย็บ การตัดชิ้นเนื้อผ่านทางทวารหนักทำเป็นโดยใส่เข็มเล็กผ่านทางทวารหนักเข้าไปในต่อมลูกหมาก ส่วนการตัดชิ้นเนื้อต่อมลูกหมากผ่านฝีเย็บเป็นการเอาเข็มแทงผ่านผิวหนังระหว่างลูกอัณฑะและก็ทวารหนักเข้าไปในต่อมลูกหมาก เมื่อได้ชิ้นเนื้อแล้ว พยาธิหมอจะตรวจสอบชิ้นเนื้อด้วยกล้องจุลทรรศน์เพื่อหาเซลล์ของมะเร็ง
ในระยะเริ่มต้นของโรคมะเร็งต่อมลูกหมาก ก้อนโรคมะเร็งจะมีขนาดเล็กและอยู่เฉพาะในต่อมลูกหมาก ยังไม่ขยายกระจายตัวไปสู่อวัยวะอื่น หากตรวจพบได้เร็วและก็หมอวิเคราะห์ได้ถูกต้องแม่นยำ จะสามารถรักษาให้หายสนิทได้ โดยการผ่าตัดนำก้อนโรคมะเร็งออกทั้งสิ้น แต่หากเชื้อโรคมะเร็งกระจายตัวแล้ว บางทีอาจจำต้องรักษาฉายรังสีแล้วก็ควบคุมฮอร์โมน (Hormonal therapy) ยับยั้งฤทธิ์ของฮอร์โมนเพศชายที่เรียกว่า “แอนโดรเจน” เพื่อไม่ให้ฮอร์โมนไปกระตุ้นการเจริญเติบโตของเซลล์ของมะเร็ง ซึ่งสามารถทำเป็น 2 วิธีเป็นการใช้ยาต่อต้านฮอร์โมน หรือการผ่าตัดลูกอัณฑะทั้งคู่ออก ยิ่งกว่านั้นยังสามารถรักษาโดยการใช้ยาเคมีบำบัดรักษา (chemotherapy) ยาต่อต้านมะเร็งซึ่งสามารถผ่านไปทุกส่วนของร่างกาย เพื่อฆ่าเซลล์ของโรคมะเร็งได้
ด้วยเหตุนี้สิ่งที่เพศชายทุกคนควรจะรับรู้ไว้เป็น เมื่อถึงวัย 40 ปีขึ้นไป
ควรจะได้รับการตรวจร่างกายรายปีทุกปี เพื่อรับการตรวจเลือดดูค่า PSA และก็ขอคำปรึกษาจากหมอเพื่อการสังเกตุและก็ติดตามรอยโรคอย่างใกล้ชิด ในขณะนี้เทคโนโลยีด้านการแพทย์ล้ำยุคเยอะขึ้น ทำให้การตรวจเจอมะเร็งตั้งแต่ระยะต้นๆเป็นได้ง่ายดายมากยิ่งขึ้น ขั้นแรกเริ่มหมอจะตรวจเลือดเพื่อหาค่า PSA เป็นการตรวจพื้นฐานก่อน แล้วก็ตรวจลูบคลำต่อมลูกหมากมองความเปลี่ยนไปจากปกติของเนื้อต่อมลูกหมาก หรือตรวจด้วยอัลยี่ห้อซาวน์แม้พบว่าค่า PSA สูงขึ้นยิ่งกว่าหลักเกณฑ์ธรรมดา ร่วมกับผลของการตรวจด้านอื่นๆประกอบกันพบว่ามีทิศทางที่จะเกิดมะเร็ง อาจจำต้องทำตรวจชิ้นเนื้อต่อไป เพื่อหาว่าเป็นเซลล์ของมะเร็งหรือเปล่า แล้วก็ถ้าเกิดตรวจพบว่าเป็นโรคมะเร็งหมอยังจำเป็นต้องวิเคราะห์ว่าคนป่วยเป็นมะเร็งอยู่ในระยะใดด้วย
กระบวนการรักษาในทุกวันนี้มีมากมายหลายวิธี
ซึ่งแต่ละหนทางจะเหมาะสมกับคนป่วยโรคมะเร็งต่อมลูกหมากในระยะของโรคที่แตกต่างกันไป ได้แก่ การผ่าตัดเอาต่อมลูกหมากออก การฉายรังสีรักษา การฝังแร่ การใช้มากมายหลายวิธีประกอบกัน การให้ฮอร์โมน การใช้ความเย็น หรือแม้กระทั้งวิธีการทำเคมีบำบัด เพื่อผลการรักษามีคุณภาพสูงสุดฯลฯ ซึ่งแน่ๆว่าการรักษาจะด้วยวิธีการใดก็ตาม ถ้าทำการรักษาตั้งแต่ระยะต้นของโรค จะได้โอกาสสำหรับการหายสนิทจากโรคมะเร็งสูงขึ้นยิ่งกว่าการดูแลรักษาที่ระยะอื่นๆ
โรคมะเร็งต่อมลูกหมากจะแบ่งออกเป็น 4 ระยะ ในระยะที่ 1 และก็ 2 นั้น โรคมะเร็งจะยังอยู่ในต่อมลูกหมาก ซึ่งจะยังไม่แสดงอาการใดๆก็ตามในระยะที่ 3 โรคมะเร็งจะมีขนาดใหญ่ขึ้นกระทั่งอุดกั้นทางเท้าปัสสาวะ แล้วก็เริ่มจะลุกลามออกนอกต่อมลูกหมาก ผู้ป่วยอาจจะมีอาการฉี่หลายครั้ง ฉี่ลำบาก เบ่งฉี่ไม่ออก หรือเยี่ยวเป็นเลือดได้ ในระยะที่ 4 มะเร็งจะขยายไปบริเวณต่อมน้ำเหลืองแล้วก็กระดูก คนป่วยจะมีลักษณะอ่อนเพลีย ปวดตามกระดูกและก็ข้อ น้ำหนักลด หรือเป็นมากๆอาจส่งผลให้เป็นอัมพาตจากการหักของกระดูกสันหลังได้